کاربرد نانوفناوری در صنعت داروسازی

مقدمه

نانو تکنولوژی توانمندی تولید مواد ، ابزارها و سیستم های جدید با در دست گرفتن کنترل در سطح مولکولی و استفاده از خواصی که در آن مقیاس ظاهر می شود.

نانو تکنولوژی یک رشته جدیدنیست بلکه رویکردی در تمام رشته ها می باشد.

ایران جزو کشورهایی است که در سال های اخیر رشد چشم  گیری در حوزه نانو داشته و در سال 2015 موفق به کسب  رتبه هفتم جهانی  در زمینه نانوتکنولوژی

شده است .

فناوری نانو در صنایع داروسازی زمینه های گوناگونی همچون توسعه داروها، تصفیه آب ها، فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، تولید مواد مستحکم تر و سبک تر دارای مزایای بالقوه است.

امروزه بسیاری از شرکت  های تجاری بر مبنای همین فناوری، نانو ذرات را به شکل پودر، اسپری و پوشش تولید می کنند   و از جمله کاربرد های آن می توان به  تجهیزات اتومبیل، عینک های ضدخش، پارچه های ضد لک و پنجره های همیشه تمیز اشاره کرد.

درادامه ذکر می شود:

صنايع داروسازي از مدت ها قبل به ساخت ذرات ريز مشغول بوده اند. به نظر پروفسور Buckton، طي سخنراني كه در كنفرانس علوم دارويي انگلستان (BPC) انجام داد ادعا نمود كه فناوري نانو در داروسازي اصطلاح تازه به كار گرفته شده اي براي فناوري توليد ذرات در اندازه ميكروني (particles Micro) است كه از سال ها قبل تهيه و ساخته مي شده اند.

پس چه چيزي در اين بين جديد خواهد بود؟ به عقيده مدير اجرايي موسسه فناوري نانو انگليس، دستيابي و ساخت دستگاه هاي آناليز پيشرفته و ابداع روش هاي آناليز نوين سبب مي شود تا ما بتوانيم رفتار مواد را به دقت مورد شناسايي قرار دهيم و از اين رهگذر بتوانيم آنها را با ظرافت خاصي دستكاري كنيم.

صنعت داروسازی

در صنعت داروسازی نانو دارو یکی از شاخه های نانوتکنولوژی است که با استفاده از آن می توان ابزار قدرتمند و پراستفاده ای در زمینه پزشکی و تحقیقاتی ساخت. علاوه بر ساخت ابزار، علم نانودارو به ساختارهای مواد و دارو ها هم مربوط می شود.

در زیر شاخه های خود به درمان بیماری های خاص و جراحی های حساس و حرفه ای نیز می پردازد. البته استفاده نانو دارو به این شکل نیست که این علم به صورت مستقیم در تولید و ساخت خود دارو نقش داشته باشد.

بلکه در نحوه پخش شدن آن در بدن تاثیر دارد و این کاردارو ها را افزایش می دهد. بر اساس این عمل پزشکان می توانند دارو را به نقطه ای برسانند .

که بدن به آن نیاز دارد نه این که از راههای دیگر مثل معده قسمتی از آن را به بخش آسیب دیده برسانند. از همین قابلیت برای درمان بیشتر سرطان ها استفاده شده است.

بوسیله دانش نانودارو محققین می توانند با یک روش خاص انواع سرطان را درمان کنند. این روش خاص بدون جزئیات کامل به این صورت است.

که با تزریق دارو به بدن، داروها سلول های سرطانی را در یک نقطه جمع می کنند و مانع از انتشار آن به نقاط دیگر می شوند .

و بعد از مدتی سلول های سرطانی در همان محل کشته می شوند و بدون این که سرطان به محل دیگری سرایت کند.

از بین می رود. در حال حاضر از این روش برای درمان تومورهای مختلف استفاده می شود.

داروسازي به كمك فناوري نانو

نانوتكنولوژي يك پديده علمي چندمنظوره، شامل ساخت و   استفاده از مواد، ابزارها وسيستم‌ها درمقياس نانو است، درواقع به معناي علم دستيابي به زيرساخت‌هاي پديده‌ها و استفاده ازسيستم‌هايي در سطح مولكولي با عملكرد جديد است.

امروزه نانو تكنولوژي درزمينه‌هاي بسياري رسوخ كرده كه شايد بتوان گفت مهم‌ترين آن داروسازي است كه منجربه وجودآمدن دارورساني نوين شده است.
دارورساني در بهبود روند درمان اميدهاي بسياري ايجاد كرده است .

كه از جمله مي‌توان به كاربردهاي آن در بيماري‌هاي صعب العلاج اشاره كرد.
دارورســانــي نــويـن مـوفقيـت‌هـاي چشمگيـر خود را مديون نانو ذرات است كه نانو ذرات نيز به نوبه خود مديون خصوصياتي چون :

1.    ظرفيت بالا براي حمل دارو
2.    سطح فعال بسيار وسيع براي واكنش

3.    كوچكي مناسب براي عبور ازسطوح خوني
4.     قابليت تجمع دربافت هدف
5.     سميت پايين

‌صــنــعـــت داروسازی از نــقـطــه نـظــر دارورسـانـي ، تـاكـنـون از طـريـق فـنـاوري نانو به دسـتــاوردهــاي چـشـمـگـيــري رسـيـده اسـت. در سيستم دارويي قديم به علت غيرواقعي بودن دز دارويي، از لحاظ مقدار نياز براي درمان، بسياري از آن در دســتــگــــاه گــــوارش، گـــردش خـــون و بافت‌هاي واسط به هدر مي‌رفت تا مقدار مورد نظر به سلول‌هاي هدف برسد كه مي‌تواند اين داروهـــاي جـــذب شــده در طــول مـسـيــر ايـجــاد عـوارض جانبي كند.

در بيماري‌هاي ديابتي وسـرطان، باعث ريزش مو و عوارض بسياري خواهد شد.

يا تزريق مكرر باعث دردناك شدن بافت‌ها مي‌شود كه براي بيمار، غير قابل تحمل اســـت؛ امـــا فــنـــاوري نـــانـــو در دارورســانــي راه حل‌هايي انديشيده است.

دارورسانی

در صنعت داروسازی ،دارو رسانی نوين عبارتند از: رساندن دارو در يك زمان و با دز كنترل شده به اهداف دارويي خاص، اين كار به نحو چشمگيري، ايمن تر و بسيار موثرتر از پخش دارويي در تمام بدن است.

كه سبب مي‌شود عوارض جانبي و دز مصرفي كاهش يابد.
در واقع رساندن دارو در يك زمان معين با دز كنترل شده به اهداف خاص كه باعث كاهش عوارض جانبي، درمان سريع تر و اختصاصي براي هر يك از افراد است. اين شيوه دزهاي مصرفي را كاهش مي‌دهد و مي‌تواند باعث دل گرمي بيماران براي ادامه رژيم مصرف دارويي صحيح شود.

استفاده بهتر از دارورساني ، اجازه استفاده ازروش‌هاي درماني جديد را مي‌دهد.

اين فناوري جديد، امكان استفاده از داروهاي بسيار سمي را نيز مي‌دهد. سيستم‌هاي دارورساني نوين براي اين‌كه قادر به رساندن دز مورد نياز دارو در زمان معين به سطح هدف باشند.

از سيستم‌هاي طراحي شده نانومتري فعال يا غير فعال استفاده مي‌كنند.

پس بايد اين گونه گفت كه گذر از گذرگاه نانوتكنولوژي براي رسيدن به اهداف نهايي دارورساني الزامي است

منبع